Το Μεγανήσι στην αρχαιότητα ήταν γνωστό με το όνομα Τάφος ή Ταφιάς. Το όνομά του οφείλεται πιθανότατα στον πρώτο βασιλιά του νησιού τον Τάφιο, ο οποίος, μαζί με τον αδελφό του Τηλεβόα, ήταν παιδιά του θεού Ποσειδώνα.
Ως πρώτοι κάτοικοι αναφέρονται οι Λέλεγες και οι Τηλεβόες, πανάρχαια φύλα από την αντικρινή Ακαρνανική γη.
Δεινοί θαλασσοπόροι αλλά και πειρατές, οι κάτοικοι του νησιού συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο με 40 πλοία, σύμφωνα με αναφορές του Ομήρου στην Ιλιάδα.
Ο Ταφιάς ήταν αρκετά σημαντική ναυτική δύναμη, τόσο που ο Βιργίλιος και ο Σουητώνιος αναφέρουν ότι η αρχαία νήσος Καπρία, – το σημερινό Κάπρι στην Ιταλία – ήταν αποικία των Ταφίων.Τον 7ο αιώνα π.Χ. ,και μετά από διεκδίκηση των τότε μεγάλων δυνάμεων της Κεφαλονιάς και της Λευκάδας, το Μεγανήσι περνά στη σφαίρα επιρροής της Κορίνθου, λόγω της στρατηγικής του θέσης στο Ιόνιο.Τα σημερινά χωριά του νησιού είναι η μετεξέλιξη των πρώτων οικιστικών πυρήνων που δημιουργήθηκαν σταδιακά με την επιβολή της Βενετοκρατίας στην περιοχή.
Στην εποχή της Ελληνικής εξέγερσης του 1821 το Μεγανήσι όπως και όλα τα Ιόνια νησιά δέχεται πολλούς αμάχους, αλλά και γνωστούς αγωνιστές ,όπως ο Καραϊσκάκης, ο Ανδρούτσος, ο Κολοκοτρώνης και συμμετέχει ενεργά με τις μικρές του δυνάμεις στον Εθνικό σκοπό.
Μάλιστα ο ντόπιος οπλαρχηγός Δημοτσέλιος -πρωτοπαλίκαρο του Κατσαντώνη- αναδείχθηκε σε μια από τις ηγετικές μορφές στις μάχες της Ρούμελης.
Στην πορεία του χρόνου η μοίρα του νησιού ακολουθεί αυτήν των υπόλοιπων Επτανήσων και ενσωματώνεται στον κορμό της Ελλάδας, στις 21/5/1864.
Αν και νησί, η πρόσβαση στο Μεγανήσι είναι κυρίως οδική υπόθεση, καθώς βρίσκεται μόλις 4 ναυτικά μίλια από το Νυδρί της Λευκάδας. Αρχικά λοιπόν ο επισκέπτης πρέπει να φτάσει στην πόλη της Λευκάδας, κάτι που μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους.
Από την Αθήνα (385χλμ), μέσω της εθνικής οδού Αθήνας-Πάτρας της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου και της επαρχιακής οδού που διασχίζει την Αιτωλ/νία και καταλήγει στην πλωτή γέφυρα του νησιού.Από τη Θεσσαλονίκη (420χλμ), μέσω της Εγνατίας οδού προς τα Ιωάννινα και από κει προς τη Λευκάδα.
Από την Κέρκυρα προς το λιμάνι της Ηγουμενίτσας και στη συνέχεια οδικώς. Απαιτούνται 2 ώρες περίπου (100χλμ). Ιδιαίτερα εύκολη πρόσβαση στη Λευκάδα έχουν όσοι ταξιδεύουν με το αυτοκίνητό τους από την Ιταλία μέσω των λιμανιών της Ηγουμενίτσας και της Πάτρας.
Από τις χώρες της Βαλκανικής χερσονήσου μέσω της Εγνατίας οδού προς τα Ιωάννινα και από κει προς τη Λευκάδα.
Λεωφορεία συνδέουν καθημερινά τη Λευκάδα με την Αθήνα και την Πάτρα και δύο φορές την εβδομάδα με τη Θεσσαλονίκη.
Από το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων και στη συνέχεια 2ώρες οδικώς μέχρι τη Λευκάδα.
Αεροπορικά συνδέεται με κατευθείαν πτήσεις charter από τις περισσότερες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μέσω του αεροδρομίου του Ακτίου που απέχει από την πόλη της Λευκάδας 16χλμ. Φτάνοντας στην πόλη της Λευκάδας ο επισκέπτης, θα κινηθεί νότια της Λευκάδας μέσα σ΄ένα καταπράσινο τοπίο και θα χρειαστει 20 περιπου λεπτά για να φτάσει στο Νυδρί (16χλμ).
Στο Νυδρί μπορεί να φτάσει κάποιος και ακτοπλοϊκά με οχηματαγωγό πλοίο από την Κεφαλλονιά και την Ιθάκη. Από το Νυδρί αναχωρεί ferry boat με προορισμό το Μεγανήσι. Η διαδρομή διαρκεί 25 λεπτά και είναι μαγευτική…Καταπράσινο τοπίο, γαλαζοπράσινα νερά και πολλά μικρά νησάκια, διάσπαρτα γύρω από το Μεγανήσι. Ανάμεσά τους η Μαδουρή με το επιβλητικό αρχοντικό του «εθνικού ποιητή» Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και ο Σκορπιός που για τους ντόπιους παραμένει πάντα ιδιοκτησία της οικογένειας Ωνάση.
Τα δρομολόγια είναι τακτικά και προορισμός είναι ένα από τα δύο ή και τα δύο λιμάνια του Μεγανησίου: τα Σπήλια και το Βαθύ. Από κει με τοπική συγκοινωνία (ή ταξί) μπορεί ο επισκέπτης να μεταφερθεί και στα τρία χωριά του νησιού. Επιπλέον για όσους επιθυμούν, υπάρχει θαλάσσιο ταξί από το Νυδρί για το Μεγανήσι.
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Δήμος Μεγανησίου : 26453 61300
Κέντρο Υγείας Κατωμερίου: 26450 51304
Κέντρο Υγείας Σπαρτοχωρίου: 26450 51032
Κέντρο Υγείας Βαθέως: 26450 51031
Φαρμακείο: 26450 51200
Αστυνομικό Τμήμα Μεγανησίου: 26450 51406
Κτελ Λευκάδας: 26450 22364
Κτελ Κηφισού: 21105150108
Λιμεναρχείο Λευκάδας: 26450 22322
Λιμενικό Σώμα Νυδρίου: 26450 92509
Βενζινάδικο: 26450 51040